Trong
suốt thời gian qua, Khoa Chẩn đoán hình ảnh đã âm thầm đóng góp một phần không
nhỏ trong sự thành công của các ca bệnh cấp cứu ngoại khoa. Đặc biệt với tình
hình diễn biến phức tạp của đại dịch Covid-19, nhiều gia đình không dám cho trẻ
đến viện khám mà tự điều trị tại nhà dẫn đến trẻ đến viện trong tình trạng bệnh
nặng. Những ngày giữa tháng 2 vừa qua, Bệnh viện Trẻ Em Hải Phòng tiếp nhận một
trường hợp bệnh nhi 13 tuổi đến với trong tình trạng bìu sưng to, màu da bìu
hơi thẫm màu, hơi đau tức vùng bìu. Kết quả siêu âm Doppler tinh hoàn: Theo dõi
hoại tử tinh hoàn trái do xoắn tinh hoàn trái. Bệnh nhi được chỉ định mổ cấp cứu
và trong phẫu thuật xác định tinh hoàn trái hoại tử do xoắn tinh hoàn trái, bệnh
nhi được cắt tinh hoàn trái. Sau phẫu thuật 7 ngày, bệnh nhi hồi phục và được
xuất viện. Bệnh lý xoắn tinh hoàn nếu được đưa đến muộn sẽ để lại hậu quả rất nặng
nề là hoại tử tinh hoàn và phải cắt tinh hoàn như trường hợp bệnh nhi này. Vì
thế, các bậc cha mẹ cần chú ý để sớm đưa trẻ đến các trung tâm y tế thăm khám kịp
thời và điều trị tránh các biến chứng đáng tiếc.
Hình
ảnh siêu âm Doppler tinh hoàn của bệnh nhi khi vào viện:

A. Nhu mô tinh hoàn giảm âm
không đều và không thấy tín hiệu mạch trong tinh hoàn
B. Hình ảnh xoáy nước
Hình ảnh tinh hoàn
lúc vào viện và tinh hoàn trái trong phẫu thuật

C. Hình ảnh sưng to bìu trái
và da bìu trái sẫm màu
D. Hình ảnh tinh hoàn trái
hoại tử
Vậy
bệnh lý xoắn tinh hoàn là gì chúng ta cùng tìm hiểu qua bài viết sau:
1. Xoắn tinh hoàn (Testicular Torsion)

Xoắn
tinh hoàn là hiện tượng thừng tinh bị xoắn quanh trục của nó làm tắc nghẽn mạch
máu nuôi tinh hoàn do đó làm giảm hoặc mất lượng máu nuôi dưỡng đến tinh hoàn,
gây sưng và đau. Nếu tình trạng này kéo dài có thể dẫn đến hoại tử tinh hoàn và
các mô xung quanh. Do đó, bệnh nhân cần được phẫu thuật cấp cứu trong 6h đầu. Nếu
để quá muộn, tinh hoàn có thể bị tổn thương vĩnh viễn, ảnh hưởng tới khả năng
sinh sản hoặc phải cắt bỏ. Xoắn tinh hoàn ở trẻ em là một cấp cứu ngoại khoa khẩn
cấp, chiếm tỉ lệ khoảng 1/4000 trẻ nam, bên trái bị nhiều hơn bên phải. Xoắn
tinh hoàn gặp ở mọi lứa tuổi thường gặp ở lứa tuổi thiếu niên 12-18 tuổi và trẻ
sơ sinh.
2. Triệu chứng của xoắn tinh hoàn
-
Đau bìu cấp hoặc đau bẹn cấp. Đến sớm trong khoảng 6h từ khi trẻ bắt đầu triệu
chứng đau. Nếu trẻ đến muộn có thể gây hoại tử tinh hoàn.
-
Một bên bìu sưng tấy đỏ không do chấn thương
-
Một số triệu chứng khác:
+
Nôn và buồn nôn
+
Tiểu nhiều
- Khám lâm sàng
+
Tinh hoàn bên bệnh cao hơn bên đối diện
+
Tinh hoàn nằm ngang
+
Mào tinh xoay ra phía trước
+
Không có phản xạ da bìu
+
Đau giảm đi sau khi được tháo xoắn
3. Chẩn đoán hình ảnh
-
Siêu âm
+
Hình ảnh bình thường ở giai đoạn sớm
+
Tinh hoàn và mào tinh to ra
+
Nhu mô giảm âm hoặc không đồng nhất
+
Nếu chẩn đoán chậm: xuất hiện hoại tử, xuất huyết.
+
Siêu âm vùng bẹn có thể thấy thừng tinh bị xoắn: khối hình con ốc sên kích thước11-13mm
+
Tràn dịch màng tinh hoàn
-
Siêu âm Doppler:
+
Không có hoặc giảm tưới máu tinh hoàn: Độ nhạy 86%, đặc hiệu 100%, độ chính xác
97%
+
Có thể có trường hợp xoắn tinh hoàn mà Doppler bình thường
4. Điều trị
-
Phẫu thuật cấp cứu tháo xoắn sẽ giúp phục hồi việc cung cấp máu cho tinh hoàn,
nếu không sẽ dẫn đến hoại tử tinh hoàn. Khi đã phẫu thuật tháo xoắn thừng tinh,
tinh hoàn của trẻ vẫn có nguy cơ thiếu dinh dưỡng và teo thứ phát tinh hoàn
liên quan nên cần được kiểm tra lại sau 6 tháng.
5. Tiên lượng
-
Tiên lượng tuỳ thuộc:
+
Mức độ xoắn: xấu nếu xoắn trên 540 độ
+
Thời gian xuất hiện triệu chứng đến khi phẫu thuật.
Để
phòng tránh bệnh xoắn tinh hoàn ở trẻ em, bố mẹ cần kiểm tra bìu của bé thường
xuyên. Nếu thấy bìu thỉnh thoảng bị trống chỉ có một bên hoặc bìu của trẻ đột
nhiên sưng, trẻ quấy khóc hoặc kêu đau bìu thì cha mẹ cần phải đưa trẻ đến bệnh
viện để được thăm khám kịp thời trong vòng 6 giờ đầu.
Bệnh
viện Trẻ Em Hải Phòng tự hào là bệnh viện đầu ngành nhi khoa, nơi quy tụ nhiều
chuyên gia, bác sĩ đầu ngành của tất cả các chuyên khoa đặc biệt chuyên ngành
ngoại nhi đủ điều kiện để chẩn đoán, phát hiện sớm điều trị triệt để xoắn tinh
hoàn và là nơi để gia đình các bé có thể tin tưởng. Với trang thiết bị hiện đại,
hệ thống phòng mổ đạt chuẩn, không gian vô trùng, thoáng mát, sạch sẽ, giảm thiểu
tối đa nguy cơ lây lan chéo các bệnh. Cùng với đó là sự tận tình, chu đáo của
các bác sĩ giàu kinh nghiệm chuyên môn, giúp việc thăm khám, chẩn đoán và điều
trị không còn là nỗi trăn trở của các bậc cha mẹ. Không những thế bệnh viện
cũng tạo không gian vui chơi cho các bé, giúp các bé vui chơi thoải mái và làm
quen với môi trường của bệnh viện, hợp tác điều trị, nâng cao hiệu quả khám chữa
bệnh.
KHOA CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH
Trưởng khoa
Nguyễn Thị Tuyết Nga