Bệnh hẹp khúc nối bể
thận - niệu quản ở trẻ em là dị tật bẩm sinh thường gặp. Bệnh gây cản trở dòng
nước tiểu từ bể thận xuống niệu quản. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp
thời, bệnh có thể làm cho thận bị tổn thương nghiêm trọng.
Hàng năm, khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện Trẻ em Hải Phòng đã phát hiện
và chẩn đoán nhiều ca hẹp khúc nối bể thận - niệu quản. Điều đó góp phần không
nhỏ trong công tác khám chữa bệnh cho các bệnh nhi trong thành phố cũng như
trong khu vực.
1. Bệnh hẹp khúc nối bể thận
- niệu quản là gì?
Hẹp khúc nối bể thận
- niệu quản là một bất thường ở phần nối giữa bể thận và niệu quản, gây
cản trở dòng nước tiểu từ thận xuống niệu quản và bàng quang,
nước tiểu bị ứ đọng ở thận sẽ gây giãn bể thận, gây nên tình trạng thận ứ nước.
Thận ứ nước nhiều và kéo dài sẽ gây suy giảm chức năng hoạt động của thận dẫn
đến suy thận.
Trường hợp bệnh nhi
được chụp CT chẩn đoán hẹp khúc nối bể thận - niệu quản tại khoa Chẩn đoán hình
ảnh - Bệnh viện Trẻ em Hải Phòng.
Hẹp khúc nối bể thận
- niệu quản là nguyên nhân phổ biến nhất đối với bệnh lý tắc nghẽn ở trẻ em.
Tần suất hay gặp nhất vào khoảng 5 tuổi
Tỷ lệ nam/ nữ là 2/1
Bên trái thường gặp
nhiều hơn bên phải, 10% các trường hợp xảy ra đồng thời cả hai bên.
Từ 30-50% trẻ bị hẹp
khúc nối bể thận - niệu quản ngày nay có thể được chẩn đoán trước sinh.
2. Chẩn đoán
a. Lâm sàng
Bệnh thường tiến
triển âm thầm không gây các triệu chứng, chỉ được phát hiện tình cờ khi siêu
âm ổ bụng hoặc khi đã xuất hiện các biến chứng thận ứ nước lớn, giảm chức
năng một phần hoặc hoàn toàn.
Trong một số trường
hợp, trẻ sẽ có một hoặc nhiều các triệu chứng như:
- Đau bụng hoặc đau
vùng hông lưng: trẻ thường kêu đau một bên bụng hoặc vùng hông lưng, đau từng
đợt, nhiều ngày, đau có thể kèm buồn nôn và nôn.
- Các triệu
chứng nhiễm trùng đường tiết niệu: tiểu buốt, tiểu dắt, tiểu nhiều lần,
nước tiểu đục.
b. Cận lâm sàng
Những xét nghiệm để
tìm nguyên nhân và đánh giá chức năng thận như:
- Xét nghiệm: ure,
creatinin, công thức máu, tổng phân tích nước tiểu.
- Siêu
âm thận: Hữu ích trong chẩn đoán một khối ở thận
và hình ảnh dãn niệu quản khác biệt cho đến khúc nối nơi tắc nghẽn. Hầu hết
siêu âm được dùng để khảo sát thường quy trên các trẻ.
- Chụp xạ hình thận: giúp
đánh giá sự tưới máu ở thận, chức năng tương đối của mỗi thận
- Chụp bàng quang
ngược dòng để phát hiện trào ngược bàng quang niệu quản.
- Chụp cắt lớp vi
tính giúp đánh giá chức năng thận và dựng hình được chính xác vị trí hẹp.
3. Điều trị hẹp khúc nối bể
thận niệu quản
Dưới vai trò của chẩn
đoán hình ảnh trong việc xác định chính xác vị trí chít hẹp, từ đó giúp nhà
ngoại khoa có cách tiếp cận và quyết định phương pháp phẫu thuật thích hợp.
Phương pháp điều trị chính
trong hẹp khúc nối bể thận- niệu quản là phẫu thuật:
- Nội soi xẻ rộng chỗ
hẹp
- Phẫu thuật mổ mở tạo
hình khúc nối bể thận - niệu quản
Bệnh viện hiện đang
ưu tiên sử dụng phương pháp mổ nội soi, nhờ đó rút ngắn thời gian phẫu thuật,
hạn chế rủi ro, nâng cao chất lượng điều trị đồng thời rút ngắn thời gian hậu
phẫu, giảm chi phí nằm viện cho người bệnh. Bệnh viện sẽ tiếp tục tiến hành và
áp dụng rộng rãi phẫu thuật nội soi cho nhiều bệnh lý khác trong ngoại nhi và
cũng như các kỹ thuật cao khác với mục đích cung cấp dịch vụ tốt nhất cho bệnh
nhi đến điều trị tại Bệnh viện Trẻ em Hải Phòng.
Bệnh nhân sau phẫu
thuật cần được theo dõi liên tục sau 1 tháng, 6 tháng và hàng năm làm các xét
nghiệm đánh giá lại: Siêu âm hệ tiết niệu, CT Scanner hệ tiết niệu .
Với những thành công
trong chẩn đoán và điều trị cho những bệnh nhi hẹp khúc nối bể thận niệu quản
nói riêng và các bệnh lý nhi khoa nói chung, Bệnh viện Trẻ Em Hải Phòng tự hào
là bệnh viện hạng 1 của thành phố, luôn là địa chỉ nhi khoa tin cậy của thành phố
cũng như trong khu vực.
KHOA
CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH
BS
CKI. Nguyễn Thị Tuyết Nga